– استاندارد پیشنهادی اتصال سیستم اسکادا و GIS

در مساله اتصال ­پذیری دو سیستم نرم­ افزاری، بایستی مکانیزم ارتباطی، نحوه و فرمت تبادل داده ها مطرح شود. معمولاً نرم افزارهاي مختلف بر حسب نياز و تجربه طراحان خود از مدل داده خاصي براي كاربرد مورد نظر استفاده مي نمايند. در صورت اتصال دو نرم افزار، با توجه به اينكه اين سيستم ها اغلب توسط شركتهاي مختلف پياده سازيشده اند، نياز به يك مدل استاندارد كاملاً واضح و حياتي به نظر مي رسد.

استاندارد DAIS برای اتصال سیستم اسکادا و GIS پیشنهاد می گردد. این استاندارد از یک سری اینترفیس بین برنامه ای مبتنی بر CORBA تشکیل شده است که می تواند برای ایجاد ارتباط بین نرم افزارهایی با زبان برنامه نویسی مختلف و سیستم عامل مختلف به کار رود. به طور کلی هدف این استاندارد پشتیبانی کارآمد و آنلاین از اتصال حجم زیادی از داده ها از یک پروسه صنعتی به تعداد زیاد و متنوعی از کلاینت ها است (vojdani,2003).

این استاندارد به منظور استفاده در صنعت های آب و فاضلاب، نفت،  گاز و برق تهیه شده است. در شکل زیر نقش  DAIS در ارتباط بین ماژول های نرم افزاری کنترل پروسه ( سرور، کلاینت، RTU، HMI) را نشان می دهد.

– تبادل داده ها
تلفیق داده‎های اسکادا و GIS در صنعت آب می تواند مدیریت شبکه توزیع را بهبود بخشد. بنابراین اطلاعات مورد نیاز جهت تبادل بین نرم افزارهای اسکادا و GIS در جدول1 آورده شده است.

در تبادل اطلاعات بين سیستم اسکادا و GIS  براي سازگاري هر چه بيشتر و همچنين كاستن از هزینه‎ها مي‎بايست در انتخاب مدل داده، قالب پيغام، ميان افزار و واسط ها دقت لازم صورت پذیرد.
داده‎های دینامیکی و استاتیکی بر اساس یک ID و یک آدرس مخابراتی ذخیره و با نوشتن Query از بانک اطلاعاتی استخراج می گردد. بنابراین نرم افزار GIS با داشتن مجوز و نوشتن Query های مختلف می­تواند به بانک اطلاعاتی اسکادا دسترسی پیدا کند. این دسترس پذیری باعث می‎شود هر تغییری در بانک اطلاعاتی اسکادا بلافاصله در محیط GIS نیز بروز گردد. روند پیاده سازی ارتباط بین دو بانک اطلاعاتی در شکل زیر نمایش داده شده است.

المان های مورد نظر مانند فشار نقطه ای شبکه در سیستم اسکادا به صورت آنلاین مورد سنجش قرار می‎گیرند. معمولا در برنامه‎نویسی اسکادا برای هر المان یک حد بالا و پایین در نظر گرفته می‎شود که با عبور از این حدود، آلارم های سیستم فعال می‎شوند. بنابراین، در صورت بروز آلارم می‎توان المان مورد نظر در محیط GIS به صورت چشمک زن به اپراتور نمایش داده شود. همچنین کارشناسان بهره‎برداری می‎توانند با پایش لحظه‎ای فشار و دبی شبکه توزیع توام با آنالیز جغرافیایی شبکه، به تحلیل شبکه در راستای بهینه سازی فشار و دبی بپردازند. این مساله باعث افزایش قابلیت اطمینان شبکه و رضایت‎مندی مشترکین خواهد شد.
در نهایت با توجه به اینکه در اتصال سیستم اسکادا و GIS، اطلاعات به صورت لحظه ای پایش می شوند، استفاده از استاندارد DAIS موجب افزایش سرعت پاسخگویی و راندمان سیستم می شود.

– جمع‌بندی
 در حال حاضر در صنعت آب هر يك از سيستم­هاي اسکادا و GIS به منظور هدف خاصي پياده­سازي و مورد بهره­برداري قرار گرفته‎اند.با تلفیق داده‎های دینامیکی سيستم اسکادا و داده های استیاتیکی یا مکانی سیستم GIS ، وضعيت لحظه‎ای تجهیزات شبکه با موقعيت مكاني آن تجهیز در محيط GIS به صورت آنلاین نمایش داده می شود. بنابراین با اضافه شدن ديد جغرافيايي ، کارشناسان این حوزه می توانند تصمیمات بهتری در جهت کنترل پارامترهای شبکه بگیرند. مهم‎ترین کاربرد این اتصال، کنترل فشار و دبی شبکه توزیع می باشد که خود منجر به کاهش اتفاقات شبکه و افزایش رضایت‎مندی مشترکین می‎باشد.